آبدنگ

آبدنگ دنگی است که با نیروی آب حرکت می­کند و به وسیله آن شلتوک برنج را می­کوبند و از نیشکر آب می­گیرند. اجزای اصلی این سازه شامل:

تیر: که از چوب محکمی به قطر تقریبی ده سانتیمتر ساخته شده و دو سر آن باریک و مدور است در یک سر آن پره­های متعدد چوبی تعبیه شده و به فاصله کمی از پره­ها زائده چوبی دیگر به نام کوتینا دارد تیر روی پایه­های چوبی که شیارهایی به نام قاشق دارد تعبیه شده است.

پل: در واقع اهرم اصلی است که آن نیز روی دو پایه عمود بر تیر در مقابل کوتینا مستقر شده است. در منتهی الیه آن وزنه سنگین و مدوری به نام ساره تعبیه شده که آلت کوبنده است.

 کار این سازه به این صورت بوده که آب از اتفاع معین بر روی پره­ها ریخته و باعث گردش محور آبدنگ می­شود، چون پل مماس کوتینا است  در هر گردش محور، یکبار هم پل بالا و پائین می­رود و وزنه سنگین یا کوبه آن به داخل چاله­ای که پر از شلتوک است فرود می­آید و آنها را می­کوبد و این امر باعث جدا شدن برنج از شلتوک می­شود.

منبع : گنجینه ملی آب ایران