بحران جدی فرونشست دشت‌ها در خراسان رضوی

محمد مقدوری در دومین همایش زمین شناسی مهندسی و محیط زیست شهر مشهد و نشست تخصصی فرونشست دشت مشهد که در دانشکده علوم دانشگاه فردوسی برگزار شد، اظهار کرد: کشور ما از حدود سه دهه قبل با پدیده فرونشست دشت‌ها به صورت گسترده و جدی مواجه شد، در مناطق بسیاری از کشور از جمله جنوب شرقی استان تهران، گلپایگان، یزد، اراک، کرمان، خراسان رضوی و بسیاری از مناطق دیگر در سطح کشور دچار این پدیده و خطر جدی هستند.

وی با بیان اینکه در استان خراسان رضوی از مجموع ۳۷ دشت آبی که وجود دارد ۳۴ دشت در وضعیت ممنوعه قرار دارند، افزود: ۱۵ دشت استان در وضعیت بحرانی هستند که نشان دهنده بحران جدی فرونشست دشت‌ها است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی تصریح کرد: در پهنای مختلفی از استان پدیده فرونشست دشت ها ظهور و بروز داشته است که در مناطقی از قبیل کاشمر، نیشابور و بردسکن شرایط حادتر است، همچنین شهر مشهد نیز به صورت جدی با این مشکل مواجه است و متاسفانه برداشت‌های بی رویه منابع آب، آبخوان‌های ما را دچار این خطرات کرده است.

مقدوری عنوان کرد: ۸۰ درصد مصارف آبی بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و خدمات در سطح استان مجموعا از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود و برداشت ما سالانه حدود ۱٫۱۷ میلیارد متر مکعب است که بیش از ظرفیت آب تجدید پذیر ما است.

وی اضافه کرد: حدود ۶٫۴ میلیارد متر مکعب میزان برداشت های ما از ۶٫۸ میلیارد مکعب آب استان است. همچنین از آب تجدید شونده استان ۵٫۳ میلیارد مترمکعب آن متعلق به آب های زیر زمینی است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خاطرنشان کرد: دشت مشهد با بیش از ۳۴۰۰ کیلومتر مربع و دارا بودن آبخوانی به وسعت ۲۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از آبخوان‌های بسیار ارزشمند و بزرگ استان محسوب می‌شود ولی متاسفانه از پدیده فرونشست رنج می‌برد، ما سالیانه از آبخوان دشت مشهد قریب ۹۱۰ میلیون متر مکعب برداشت آب داریم که نسبت به تجدید پذیری آب این آبخوان بیش از ۱۰۴ میلیون متر مکعب اضافه برداشت داریم.

مقدوری با بیان اینکه بیش از ۵۰۰۰ منبع آبی در دشت مشهد وجود دارد، یادآور شد: این منابع از منابع برداشت شونده ما محسوب میشود و در این دشت سالیانه با حدود ۷۱ سانتی متر مربع عمق مواجه هستیم.

وی گفت: متاسفانه در ۳۱ سال گذشته حجم ذخیره آبخوان دشت مشهد حدود ۲٫۲ میلیارد متر مکعب با کسری مواجه شده است که از این حجم غیرقابل برآورد است، در واقع به لحاظ استراتژیک بزرگترین آب در دسترس مصارف شرب مشهد از این آبخوان است و با توجه به برداشت های بیشتر و مصارف بالاتر در اوایل دهه ۸۰ سد دوستی احداث شد و از این سد بخشی از آب شرب مشهد تامین می‌شود.

منبع: ایسنا