لزوم تغییرسیاست‌های عرضه آب در کشور

مدیرعامل جمعیت ناجیان آب گفت: باید در این دیدگاه که برای حفظ حکومت و حاکمیت آب را به رایگان در اختیار همه قرار دهیم، تجدید نظر کنیم.

به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، مهدی جمشیدی امروز در نشست «از دریا تا کویر؛ بررسی پیامدهای طرح انتقال آب دریای خزر و عمان و تأثیرات آن بر محیط زیست» که در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: بنا بر شنیده‌ها و بررسی‌هایی که داشتیم طرح انتقال آب دریای عمان به سه استان شرقی سیستان‌وبلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی و هم‌چنین طرح انتقال آب خلیج فارس ادامه همان مدل ذهنی و سیاسی مصرف‌گرایی و چیرگی بر طبیعت به جای سازگاری با طبیعت است.

وی ادامه داد: این مدل در چند دهه اخیر از اصلاحات ارزی شروع شده و با اعمال حاکمیت خود بر آب و خاک و جنگل و مرتع، دولت و مدیریت دولتی را بر این منابع حاکم کرد. دولت و مدیریت دولتی برای کسب رضایت مردم و رأی، بدون آینده‌نگری تنها به فکر حال و مدیریت چندساله خود است و تا می‌توانست و می‌تواند با زدن سدها آب‌های سطحی را به تملک خود در آورد و با حفر چاه، آب‌های زیرزمینی را به تاراج بُرد.

جمشیدی تصریح کرد: از ۵۰ سال گذشته تعداد چاه‌های کشور از ۴۰ هزار عدد به بیش از ۸۰۰ هزار رسیده است. به‌جای برداشت ۱۰ درصد و حداکثر ۴۰ درصد در شرایط کم‌آبی متأسفانه با ۱۳۰ درصد در طول سال‌های گذشته، قنات، سرمایه ملی ما را نابود کرده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: تا جایی که منابع وجود دارد همه چیز خوب است، اما هنگامی که منابع تمام می‌شود مشکل آغاز می‌شود، این گونه است که هنگامی که منابع کشف‌رود تمام شد، باید برویم و از ۱۵۰۰ کیلومتری آب بیاوریم. می‌دانید که با ۱۵۰۰ کیلومتر خط لوله در دنیا رکورددار خواهیم شد.

مدیرعامل جمعیت ناجیان آب عنوان کرد: این مدل تاکنون پیش رفته و وضعیت را به این‌جا رسانده در مقابل آن مدل مدیریت مصرف و اصلاح مدل‌های کشت و به اصطلاح امروز همین اقتصاد مقاوتی که با دیدگاه ناجیان آب نزدیک است و ما اعتقاد داریم تا این اتفاق نیفتد، اقیانوس‌ها را هم بیاریم باز هم آب کم خواهیم آورد.

وی با طرح این پرسش که «ضرورت انتقال آب با این حجم در کدام سند بالادستی آمده است»، بیان کرد: طرح‌ جامع مدیریت آب‌ مشهد تهیه شده است، اما از سال ۹۰ در کتابخانه‌ها خاک می‌خورد و این موضوع در آن دیده نشده است. همچنین در سال ۹۳ سد تدبیر آب مشهد با حضور ۱۰۰ نفر از خبرگان مشهد تهیه شده  اما در این سند نیز هیچ کس از لزوم انتقال آب به مشهد صحبت نکرده است. هم‌چنین در برنامه تأمین آب دراز مدت مشهد هم خبری از این طرح نیست، پس بنابراین بر اساس چه مطالعه بالادستی‌ای این طرح به وجود آمد؟

جمشیدی افزود: این طرح در یک جلسه با آقای چیت‌چیان تنظیم شد. یک نفر از کارفرامایان این طرح در این جلسه حضور ندارد، چراکه احساس می‌کنند این طرح نیاز به مطالعات اجتماعی و زیست‌محیطی ندارد.

مدیرعامل جمعیت ناجیان آب با بیان این‌که «نیاز آبی وابسته به جمعیت و رشد جعیت است»، گفت: آیا سقفی برای جمعیت وجود دارد؟ تا این سقف مشخص نشود تا هنگامی که آب بیاوریم جمعیت افزایش می‌یابد و بار دیگر نیاز به آب داریم. اساساً با روند فعلی سقفی برای جمعیت مشخص نیست.

وی تصریح کرد: از منظر زیست‌محیطی، اجتماعی و امنیتی در تمام طول این مسیر همه با کمبود آب مواجه‌اند و به آب نیازمند هستند، اگر بدون تامین نیاز این مردم آب بیاروید، آیا این عدالت اجتماعی است یا ایجاد تنش اجتماعی؟

جمشیدی با بیان این‌که «هدف سند تدبیر آب مشهد، تعادل‌بخشی دشت مشهد است»، خاطرنشان کرد: هم‌اکنون هر هفته سه جلسه کارگروه سند تدبیر آب مشهد در حال برگزاری است. تأکید این سند بر کاهش مصرف و بازچرخانی فاضلاب است. اگر ما به‌جای این طرح در یک کار مهندسی درست، این فاضلاب تصفیه شده و بازچرخانی شود، لازم نیست ما متری ۱۲ هزار تومان پول بیت‌المال را خرج این طرح کنیم.

وی با تأکید بر این‌که «دیدگاه‌ها متفاوت است»، بیان کرد: یک دیدگاه آوردن آب است، اما سند تدبیر آب چیز دیگری می‌گوید. ما باید به حوزه خود بسنده و حوزه کشف‌رود را که ۱ میلیارد آب تجدیدپذیر دارد، مدیریت کنیم. ما باید مصرف را کاهش دهیم. چاره‌ای جز کاهش مصرف نداریم. فقط این کاهش مصرف در آب نیست بلکه در گاز، برق و بنزین وضعیت موجود، منابع ما را به تاراج می‌دهد.

مدیرعامل جمعیت ناجیان آب گفت: ما باید در این دیدگاه که برای حفظ حکومت و حاکمیت آب را رایگان تقدیم همه کنیم تجدید نظر کنیم. هم‌چنین باید الگوی کشتمان عوض شود. کدام عقل می‌پذیرد هنداونه و خربزه صادر کنیم.